Międzynarodowa Konferencja naukowa poświęcona 75-ej rocznicy złamania Enigmy

Szczegóły

Poprawiono: sobota, 17, maj 2014 06:35

W dniu 10 grudnia 2007 Instytut Matematyki i Kryptologii Wydziału Cybernetyki WAT wraz z Instytutem Matematycznym Polskiej Akademii Nauk zorganizował w Wojskowej Akademii Technicznej międzynarodową konferencję naukową poświęconą 75-ej rocznicy złamania przez niemieckiego szyfru maszynowego Enigma.

Dokładnie 75 lat temu w grudniu 1932 roku w Pyrach pod Warszawą głównie dzięki wysiłkom polskich kryptologów i wybitnych matematyków: Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego udało się odczytać pierwsze szyfrogramy zaszyfrowane niemiecką maszyną Enigma. Rozszyfrowanie kodu Enigmy to jeden z największych sukcesów kryptologicznych w historii drugiej wojny światowej. To polski wkład w zwycięstwo nad faszyzmem.

Honorowy patronat na konferencją objęli Minister Obrony Narodowej Bogdan Klich oraz Przewodniczący Polskiej Akademii Nauk prof. Michał Kleiber. Udział w konferencji wziął Zastępca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego gen. dyw. Roman Polko.

Konferencja ta była pewną logiczną kontynuacją sesji naukowej poświęconej 100 rocznicy urodzin Mariana Rejewskiego, która miała miejsce także w Wojskowej Akademii Technicznej 26 września 2005.

Miejsce konferencji nie było przypadkowe. Wojskowa Akademia Techniczna, jako jedyna w kraju i jako jedna z dwu uczelni europejskich, oferuje dziś kształcenie na kierunku kryptologia. Jest więc dzięki temu swoistą kuźnią spadkobierców pogromców Enigmy.

Konferencja, zorganizowana przez Instytut Matematyki i Kryptologii Wydziału Cybernetyki WAT (dyrektor IMiK, prof. dr hab. n. mat. Jerzy Gawinecki był przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego), Instytut Matematyczny Polskiej Akademii Nauk, Polskie Towarzystwo Matematyczne, zgromadziła wielu znamienitych gości zarówno z kraju, jak i z zagranicy. Udział w konferencji wzięli między innymi: wspomniany wcześniej Zastępca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego gen. dyw. Roman Polko, prof. Bart Preneel – wice-prezydent Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Kryptologicznych (IACR), a także główny menedżer Europejskiego projektu ECRYPT – Sieci Doskonałości Kryptologii, w której udział bierze także Instytut Matematyki i Kryptologii WAT wraz z Instytutem Matematycznym PAN, prof. Werner Schindler z Federalnego Biura Bezpieczeństwa Informacji (BSI) w Bonn., dr Nicolas Courtois obecnie wykładowca na University College London, Christian Rechberger doktorant Prof. Vincenta Rijmena z IAIK Krypto Group w Gratzu, prof. Arkadiusz Orłowski z Instytutu Fizyki PAN, SGGW oraz Wydziału Fizyki Harvard University, prof. Andrzej Schinzel z Instytutu Matematycznego PAN, Odd Arne Samdal Product Manager w firmie Thales z Norwegii. Obecna była również córka Mariana Rejewskiego pani Janina Sylwestrzak.

W skład komitetu honorowego konferencji weszli Minister Obrony Narodowej Bogdan Klich, Przewodniczący Polskiej Akademii Nauk prof. Michał Kleiber, prof. Władysław Bartoszewski, płk Leszek Białach, prof. Eli Biham dr inż. Grzegorz Bliźniuk, prof. Bogdan Bojarski, Krzysztof Bondaryk, płk Andrzej Brzoza, nadinsp. Tadeusz Budzik, prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow, Andrew J. Clark –Prezydent IACR, dr Nicolas Courtois, dr Kris Gaj, gen. bryg. Mieczysław Gocu, prof. Stanisław Janeczko, Bronisław Komorowski – Marszałek Sejmu RP, prof. Włodzimierz Kurnik, prof. Peter Landrock, gen. bryg. Witold Marczuk, gen. bryg. Włodzimierz Nowak, prof. Andrew Odlyzko, prof. Josef Pieprzyk, prof. Bart Preneel, prof. Jean-Jacques Quisquater, płk Grzegorz Reszka, prof. Ron Rivest, Grzegorz Schetyna, prof. Werner Schindler, prof. Adi Shamir, gen. bryg. Adam Sowa, Władysław Stasiak – Szef BBN, Janina Sylwestrzak, gen. bryg. Andrzej Wasilewski, Jerzy Szmajdziński, gen. dyw. Jan Żukowski.

Komitet organizacyjny pod przewodnictwem Dyrektora Instytutu Matematyki i Kryptologii Wydziału Cybernetyki WAT prof. dr hab. n. mat. inż. Jerzego Gawineckiego utworzyli: dr inż. Piotr Bora, dr Leszek Brzeźny, prof. Eugeniusz Fidelis, chor. mgr inż. Paweł Fiodorów, prof. Leszek Jaroszewicz, kpt. mgr inż. Tomasz Kijko, gen dyw. Jan Klejszmit, dr inż. Ryszard Kossowski, mjr mgr inż. Jarosław Łazuka, kpt. mgr inż. Krzysztof Mańk, prof. Maciej Mączyński, płk prof. Zygmunt Mierczyk, kpt. mgr inż. Michał Misztal, prof. Andrzej Najgebauer, prof. Arkadiusz Orłowski, mgr inż. Dariusz Pomaski, prof. Grzegorz Różański, Paweł Sołtysiak, dr Janusz Szmidt, prof. Radosław Trąbiński, dr hab. Aleksander Wittlin.

Organizację konferencji umożliwili jej sponsorzy, a byli nimi: Radwar, Autorski Park Technologiczny Wojciech Nawrot, KenBit, Siltec, AM Technologies, COMP S.A., Bumar, Rohde-Schwarz, Thales, Enigma SOI, Wydział Cybernetyki WAT, Wojskowy Instytut Łączności z Zegrza, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Sponsorzy ci mieli możliwość prezentacji swoich firm i ich produktów na stoiskach umieszczonych obok sali obrad sesji.

W konferencji, podczas której wygłoszono 19 referatów naukowych, wzięło udział ogółem 158 uczestników, a wśród nich także córka Mariana Rejewskiego, Janina Sylwestrzak. Wyraźnie wzruszona, dziękowała za ciągłą pamięć o dokonaniach jej ojca.

Program konferencji przedstawiał się następująco:

Pierwsza sesja poranna zatytułowana "Kryptologia w Polsce przed i po Drugiej Wojnie Światowej" pod przewodnictwem prof. Jerzego Gawineckiego:

1. Przemówienia otwierające: prof. Radosław Trębiński - Prorektor Wojskowej Akademii Technicznej, gen. dyw. Roman Polko – Zastępca Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego.
2. "Metody łamania Enigmy a współczesna kryptologia" - prof. Arkadiusz Orłowski, Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
3. „Kryptologia w Polsce” – prof. Jerzy Gawinecki, Dyrektor Instytutu Matematyki i Kryptologii, Wydział Cybernetyki, Wojskowa Akademia Techniczna.
4. „O informatyzacji kraju” – dr inż. Grzegorz Bliźniuk, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

Druga sesja poranna zatytułowana "Kryptoanaliza i teoria liczb" pod przewodnictwem prof. Arkadiusza Orłowskiego:

5. „Popular hash functions under pressure” (Popularne funkcje skrótu pod presją) – Christian Rechberger, Krypto Group - IAIK - TU Graz, Austria
6. „On the Cryptanalysis of Hagelin C-38 telexes from 1961 - Who is Responsible for the Assassination of Patrice Lumumba?” (O kryptoanalizie teleksów maszyny Hagelin C-38 z 1961 – Kto jest odpowiedzialny za zabójstwo Patrice'a Lumumby?) – Prof. Bart Preneel, Department of Electrical Engineering, Universytet Leuven, Heverlee, Belgia
7. „About new results in number theory”(O nowych wynikach z teorii liczb) – Prof. Andrzej Schinzel, Instytut Matematyczny PAN.

Pierwsza sesja popołudniowa zatytułowana "Kryptografia narodowa. Implementacje sprzętowe" pod przewodnictwem prof. Arkadiusza Orłowskiego:

8. „Security of Ciphers: Who Is In Charge?” (Bezpieczeństwo szyfrów: kto odpowiada?) – Dr Nicolas Courtois, University College of London, Wielka Brytania.
9. „On a Side-Channel Attack on OpenSSL” (O ataku typu Side-Channel na OpenSSL) – Prof. Werner Schindler, Bundesamt für Sicherheit in der Informationstechnik, Bonn, Niemcy.
10. „Moduły programowe zapewniające bezpieczeństwo zautomatyzowanych systemów dowodzenia ZT” – dr inż. Bogdan Borys, KenBIT Sp. j., Warszawa.
11. „Cryptel - IP Dual Mode” (O urządzeniu Cryptel) – Odd Arne Samdal, Thales Norway AS, Oslo, Norwegia.
12. „Prezentacja prac w zakresie opracowania i produkcji urządzeń kryptograficznych realizowanych przez firmę SILTEC Sp. z o o.” – Tadeusz Andrzejewski, SILTEC Sp. z o.o., Warszawa.
13. „Implementacje sprzętowe kryptografii narodowej – 10 lat doświadczeń firmy COMP S.A.” przedstawiciel firmy Comp S.A., Warszawa.
14. „15 lat kryptografii w Polsce z perspektywy Enigma Systemy Ochrony Informacji Sp.z o o.” – przedstawiciel firmy ENIGMA Systemy Ochrony Informacji Sp z o o., Warszawa.

Druga sesja popołudniowa zatytułowana "Aktualne i przyszłe kierunki rozwoju kryptografii" pod przewodnictwem dr. Nicolasa Courtoisa:

15. „Mathematical modelling of crisis situations” (Modelowanie matematyczne sytuacji kryzysowych – Prof. Andrzej Najgebauer, Dziekan Wydziału Cybernetyki, Wojskowa Akademia Techniczna.
16. „The performance of the algorithm for automatic FEC codes recognition" (Efektywność pracy algorytmu automatycznego rozpoznania kodów korekcyjnych) – Prof. Marian Wnuk (Dr Leszek Nowosielski), Prodziekan ds. naukowych Wydziału Elektroniki, Wojskowa Akademia Techniczna.
17. „How to solve polynomial equations?” (Jak rozwiązywać równania wielomianowe?) – Prof. Zbigniew Jelonek, Instytut Matematyczny PAN.
18. „Quantum cryptography – present state of art, and new directions" (Kryptografia kwantowa – stan obecny, nowe kierunki) – Prof. Marek Kuś, Centrum Fizyki Teoretycznej PAN.
19. „Rzeczywista rola Enigmy w II wojnie światowej" – Kamil Kulesza, IPPT PAN, prof. Paweł Wieczorkiewicz , Instytut Historyczny, Uniwersytet Warszawski.
20. Podsumowanie – dyskusja.

W czasie pierwszej przerwy w trackie konferencji odbyła się w hallu WAT ceremonia złożenia wiązanki pod tablica upamiętniającą złamanie Enigmy. Wiązankę złożyli córka Mariana Rejewskiego pani Janina Sylwestrzak, gen. dyw. Roman Polko – Zastępca Szefa BBN, prof. Bogdan Fidelis z Polskiego Towarzystwa Matematycznego, prof. Radosław Trąbiński – prorektor WAT, prof. J. Gawinecki – Dyrektor Instytutu Matematyki i Kryptologii WAT, przewodniczący komitetu organizacyjnego konferencji. Tablicę pamiątkową poświęconą złamaniu Enigmy w grudniu 1932 roku przez polskich matematyków wmurowano w hallu głównym Wojskowej Akademii Technicznej i odsłonięto 29 listopada 2005.